Art 87 KP (Kodeksu Pracy)

Kodeks pracy precyzyjnie określa, co może być potrącone z wynagrodzenia za pracę w art. 87. Z kolei art. 871 podaje, jakie wynagrodzenie pracownik musi bezwzględnie otrzymać, nawet jeśli posiada zobowiązania opisane w artykule poprzedzającym.

Najważniejszą należnością, jaka może być potrącona z wynagrodzenia, jest ta na rzecz świadczeń alimentacyjnych. Z kolei art. 87 § 1 pkt 1. wspomina o należnościach „innych niż alimentacyjne” i warto zauważyć, że wliczają się do tego np. zabezpieczenia na czas procesu o alimenty. To kwota, jaką sąd może zasądzić na wniosek powoda, który stara się o alimenty, jeśli proces się przedłuża, a potrzebuje on środków do życia.

Poza tym z wynagrodzenia można potrącić zaliczki, wcześniej udzielone, oraz kary pieniężne, jakie przewiduje art. 108 Kodeksu. Mówi on o złamaniu przez pracownika przepisów bhp, przepisów przeciwpożarowych, a także samowolnym opuszczeniu bez powodu miejsca pracy, stawieniu się do pracy pod wpływem alkoholu albo piciu go w trakcie wykonywania pracy. Tego typu potrąceń dokonuje się obowiązkowo, niezależnie od woli pracodawcy i bez proszenia o zgodę pracownika. Oczywiście w przypadku kar pieniężnych może się on odwołać do sądu pracy.

Jeśli chodzi o alimenty, do ich potrącenia wystarczy przedstawienie sądowego tytułu wykonawczego. Ugoda sądowa również jest takim tytułem. Z kolei w kategorii „innych należności” mieszczą się też raty kredytów i pożyczek do spłacenia, grzywny, mandaty i zaległe podatki. Jeśli pracownik jest zadłużony wobec kilku różnych dłużników na taką kwotę, że nie jest w stanie ich spłacić kwotą, która maksymalnie może mu być potrącona, to trzeba przeprowadzić postępowanie egzekucyjne. Jednak jeśli dłużnicy ci mieszczą się w tej kwocie, to są oni spłacani wg kolejności, którą ustala art. 87. A więc np. syn, który ma tytuł wykonawczy do alimentów od ojca, będzie miał pierwszeństwo przed bankiem, który domaga się spłaty raty kredytu.

Każdy rodzaj potrącenia ma wyznaczone graniczne kwoty, powyżej których nie może być ściągany, tak, aby pracownikowi pozostało minimum do utrzymania. Alimenty mogą być potrącane do wysokości trzech piątych, czyli 60% wynagrodzenia, także w przypadku, gdy dochodzi do zbiegu alimentów z innym typem roszczeń. Świadczenia inne niż alimenty – do połowy wynagrodzenia, tak samo w przypadku zaliczek. Przy karach, za jedno wykroczenie można odebrać pracownikowi najwyżej wysokość dniówki netto, a łącznie może to być maksymalnie 10% wynagrodzenia, które otrzymałby po potrąceniu wszystkich innych roszczeń. Wyjątkiem są nagrody pieniężne i dodatkowe pensje typu „trzynastki”, które mogą być zajęte w całości.