Bezrobocie to wciąż ogromny problem w kraju. Choć zmieniające się liczby na tej płaszczyźnie niekiedy dają wrażenie, iż w niektórych regionach poziom ten nie odzwierciedla negatywnego stanu gospodarki polskiej, to jednak w ogólnym obrazie bezrobocie wciąż występuje na zbyt wysokim poziomie.
Jednym z rodzajów bezrobocia, które do pewnego stopnia jest zjawiskiem normalnym, określa się bezrobocie frykcyjne. Ten rodzaj tworzą osoby, które pozostają bez zatrudnienia tylko przez pewien czas. Krótki czas pozostawania bez zatrudnienia dotyczy przede wszystkim absolwentów będących tuż po ukończeniu szkoły wyższej, kiedy to młodzi ludzie są na etapie poszukiwania swojego miejsca pracy. W tym gronie znajdują się również osoby, które zmieniają swoje miejsce pracy poszukując lepszego zatrudnienia, lepszych warunków i chcąc się rozwijać bądź też, co jest związane ze zmianą miejsca zamieszkania. Bezrobocie frykcyjne to rezultat ruchu zatrudnionych na rynku pracy.
Gospodarka charakteryzuje się nieustannymi zmianami w zakresie struktury siły roboczej, jak i dostępnych liczby miejsc pracy, stąd występowanie tego rodzaju bezrobocia jest zjawiskiem naturalnym. Nie pociąga ono za sobą dużych kosztów społecznych, o ile jego stopa kształtuje się na poziomie 3-4%. Jest to poziom uznawany za stan pełnego zatrudnienia w gospodarce. Realny problem pojawia się w momencie, gdy poziom bezrobocia frykcyjnego przekracza szacunkową stopę.
Rodzaj tego bezrobocia dotyczy nie tylko absolwentów, którzy są tuż po ukończeniu szkoły, ale i osoby wykonujące prace sezonowe. Ze względu na charakter ich pracy, przez jakiś czas, dokładnie pomiędzy końcem jednego, a początkiem następnego sezonu, pozostają bez zatrudnienia. Zalicza się tutaj przede wszystkim branżę budownictwa oraz turystyki. Frykcyjne bezrobocie tworzą także:
- kobiety po urodzeniu dziecka powracające na rynek pracy,
- osoby niepełnosprawne umysłowo oraz fizycznie, które wymagają specjalnych stanowisk pracy, jakich aktualnie notuje się zbyt małą liczbę.
Bezrobocie frykcyjne jest zjawiskiem nieuniknionym, ze względu na nieustanne przemieszczanie się pracowników, zachodzące na kilku poziomach:
- w układach przestrzennych – między regionami gospodarczymi,
- w układach rzeczowych – między sektorami, działami, gałęziami oraz przedsiębiorstwami,
- w układach pionowych – co wynika ze struktury kolejnych stanowisk pracy oraz wyznaczania drogi awansu, degradacji, a także stabilizacji zawodowej pracowników,
- w układach poziomych – gdzie dokonywane są przesunięcia, na przykład pomiędzy poszczególnymi zawodami.
Poziom bezrobocia wynikający z bezrobocia frykcyjnego określa się na tym niższym poziomie, im lepiej, sprawniej i efektywnej działa rynek pracy. Na kształtowanie się tego rodzaju bezrobocia wpływ ma kilka czynników:
- tempo powstawania miejsc pracy,
- tempo likwidacji miejsc pracy,
- liczba osób, które wchodzą, jak i odchodzą z rynku pracy,
- liczba osób zmieniających miejsca pracy,
- dostępność informacji o wolnych miejscach pracy oraz osobach, które zatrudnienia poszukują,
- intensywność poszukiwania pracy,
- jakość usług pośrednictwa pracy.