Płaca minimalna to ustalony prawnie najniższy możliwy poziom wynagrodzenia Pieniężnego za wykonaną pracę na podstawie umowy o pracę. Określa się wo jako stawkę lub minimalny zarobek w danym przedziale czasowym – zwykle miesiąca. Wynagrodzenie minimalne ustala państwo. Jego wysokość nie zależy od kompetencji pracownika itd.
W Polsce poziom najniższej krajowej ustalany jest co roku na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Jest ono obwieszczane przez Premiera co roku do dnia 15 września.
Od 1 stycznia 2016 roku w Polsce wysokość minimalnego wynagrodzenia dla osoby zatrudnionej na pełny etat wynosi minimalnie 1850 zł brutto na miesiąc. Jest to wzrost o 100 zł w porównaniu do roku 2015 (o 5,7%). Na rękę pracownik otrzyma około 1355 złotych. Niższe wynagrodzenie stanowi poważne naruszenie praw pracowniczych. Wyjątkiem jest jedynie wynagrodzenie dla osób rozpoczynających pracę. W ich przypadku w pierwszym roku pracy nie może być ono niższe niż 80% najniższej krajowej (1480 zł brutto). Ma to się zmienić od 1 stycznia 2017 roku.
Od wysokości płacy minimalnej uzależnione są także inne świadczenia .Za pracę wykonywaną w godzinach nocnych tj. pomiędzy 22.00 i 7.00 należy się dodatkowa dopłata do pensji w wysokości 20%stawki godzinowej, która wynika z wynagrodzenia minimalnego. Podczas przestroju w firmie pensja również nie może być niższa niż jest to ustalone w płacy minimalnej.
Z najniższą krajową wiąże się wysokość odprawy w przypadku zwolnienia grupowego. Nie może ona być wyższa niż 15-krotność wynagrodzenia minimalnego. Jest to kwota 27750 zł brutto. Natomiast minimalne odszkodowania za mobbing bądź dyskryminację w miejscu pracy wynosi także 1850 zł brutto.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami do płacy minimalnej nie wlicza się odprawy pieniężnej w związku z przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy lub emeryturę, nagród jubileuszowych oraz dodatków za pracę w godzinach nadliczbowych. Pracodawca ma prawo wpisać w umowie o pracę kwotę wynagrodzenia niższą od najniższej krajowej. Jednak w takiej sytuacji pracownik oprócz wynagrodzenia podstawowego otrzymuje dodatkowo np. premię, nagrodę lub inne dodatki, tak aby łącznie było to przewidziane w rozporządzeniu 1850 zł brutto. Jeśli pracodawca nie wywiąże się z tego musi wypłacić tzw. dodatek wyrównawczy do kwoty minimalnego wynagrodzenia. Natomiast gdy w umowie znajduje się zapis o wynagrodzeniu w wysokości 1850 zł brutto, to wszystkie nagrody i premie muszą być wypłacone dodatkowo.
Płaca minimalna chroni interesy jedynie osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.Poza jej oddziaływaniem pozostają pracownicy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych (umowa- zlecenie, umowa o dzieło). Dlatego też od 1 lipca 2016 roku w Polsce ma obowiązywać minimalna stawka godzinowa w wysokości 12 zł brutto dla osób zatrudnionych w ten sposób. Będzie ona obowiązywać w stosunku do wszystkich umów bez względu na sposób ustalania pensji (stawka tygodniowa, miesięczna itd.).
