Jeżeli grozi Ci zwolnienie z pracy z przyczyn zaistniałych po stronie pracodawcy, należy Ci się świadczenie pieniężne w postaci odprawy pracowniczej. Prawo do takiego świadczenia ma każdy pracownik, z którym pracodawca rozwiązał umowę o pracę z przyczyn niezależnych od samego pracownika pod jednym warunkiem – że pracodawca zatrudniał więcej niż 20 osób w swojej firmie.
Kiedy odprawa pracownicza nam się nie należy?
Świadczenia pieniężne po rozwiązaniu umowy z pracownikiem ze strony pracodawcy nie należą się funkcjonariuszom służb mundurowych, czyli policjantom, funkcjonariuszom ABW i AW, Straży Granicznej i Więziennej. Nie dotyczą także pracowników mianowanych, tymczasowych oraz tych, którzy pracują na podstawie umowy zlecenia, o dzieło, agencyjnej oraz innych umów cywilnoprawnych. Nie otrzymamy ich także wtedy, kiedy firma zatrudnia mniej niż 20 osób.
Rodzaje odpraw pracowniczych
Kodeks pracy przewiduje odprawę rentową, emerytalną, pośmiertną oraz na skutek rozwiązania umowy z pracownikiem z przyczyn wynikłych po stronie pracodawcy. Zgodnie z jego przepisami pracownikowi, który spełnił warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, oraz którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości równej kwocie jednomiesięcznego wynagrodzenia. Każdy pracownik, który już skorzystał z takiego prawa, nie może otrzymać tego świadczenia pieniężnego ponownie.
Drugi rodzaj odprawy, jaką jest odprawa pośmiertna, przysługuje w zasadzie rodzinie pracownika. Jak sama nazwa wskazuje, wiąże się ze świadczeniem pieniężnym wypłacanym na skutek śmierci pracownika. W takiej sytuacji musi być spełniony jeden z poniższych warunków – pracownik zmarł w trakcie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania zasiłku po jego rozwiązaniu z tytułu niezdolności do pracy. Wysokość świadczenia jest ściśle uzależniona od długości trwania stażu pracy. W przypadku, jeśli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat, przysługuje mu jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat – powinien otrzymać równowartość trzymiesięcznego wynagrodzenia w ramach odprawy, a jeśli pracownik był zatrudniony przez co najmniej 15 lat – należy mu się równowartość sześciomiesięcznego wynagrodzenia. Odprawa ta przysługuje małżonkowi pracownika oraz innym członkom rodziny spełniających wymogi w myśl przepisów o emeryturach i rentach.
Kolejnym i ostatnim rodzajem odprawy, jaka prawnie nam się należy od pracodawcy, jest odprawa przy zwolnieniach grupowych. Otrzymamy ją tylko wtedy, kiedy pracodawca zatrudnia więcej niż 20 osób w swojej firmie. O zwolnieniu grupowym możemy mówić wtedy, kiedy w ciągu 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:
– 10 pracowników w sytuacji, w której pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników
– 10% pracowników w sytuacji, w której w firmie zatrudnionych jest pomiędzy 100 a 300 pracowników
– 30 pracowników w sytuacji, w której w firmie zatrudnionych jest co najmniej 300 pracowników.
Ta sama ustawa znajduje również zastosowanie w warunkach, na podstawie których z przyczyn niezależnych od pracownika zostaje z nim rozwiązany stosunek pracy. Reasumując, odprawa należy się w tej sytuacji zarówno pracownikom zwolnionym grupowo, jak i indywidualnie. Dopuszczalne jest tu także rozwiązanie umowy za porozumieniem stron i może dotyczyć także takiej sytuacji, w której pracodawca zmienił warunki pracy lub płacy pracownika, które nie zostały przez pracownika zaakceptowane. W wyniku braku porozumienia można rozwiązać stosunek pracy za porozumieniem stron, a wysokość odprawy będzie ściśle związana ze stażem pracy u danego pracodawcy. Pracownikowi za określony staż pracy należy się:
– w przypadku przepracowanego okresu wynoszącego mniej niż 2 lata – ekwiwalent jednomiesięcznego wynagrodzenia
– w przypadku zatrudnienia przez okres od 2 do 8 lat u tego pracodawcy – ekwiwalent dwumiesięcznego wynagrodzenia
– w przypadku zatrudnienia dłuższego niż 8 lat – ekwiwalent trzymiesięcznego wynagrodzenia.
Wysokość takiej odprawy nie może jednak przekraczać kwoty stanowiącej 15-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę.