Opiekun medyczny to stosunkowo nowy zawód medyczny, gdyż powstał w roku 2008. Objęty został klasyfikacją zawodów i specjalności na potrzeby runku pracy na podstawie Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 roku w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania.
Na mocy obowiązujących przepisów zgodnych z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 roku w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego kształcenie w zawodzie opiekuna medycznego prowadzą tylko i wyłącznie dwusemestralne szkoły policealne skierowane do osób legitymujących się wykształceniem średnim. Poza tym szkoły te mogą prowadzić także kursy zawodowe w zakresie wyodrębnionej w zawodzie kwalifikacji – świadczenie usług opiekuńczych osobom chorym i niesamodzielnym. Na taki kurs kwalifikacyjny mogą chodzić osoby dorosłe spełniające obowiązek szkolny, czyli posiadające świadectwo ukończenia gimnazjum. Ukończenie tego kursu pozwala na przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie. Przeprowadza go okręgowa komisja egzaminacyjna. Uzyskany w ten sposób dyplom pozwala na podjęcie pracy w zawodzie na terenie całej Unii Europejskiej.
Opiekun medyczny to osoba, która w sposób w pełni profesjonalny pomaga chorym i niesamodzielnym osobom zaspokoić ich podstawowe potrzeby życiowe. Opiekun rozpoznaje oraz rozwiązuje problemy natury opiekuńczej w przypadku osób chorych i niesamodzielnych będących w różnym wieku, a także w różnych stopniach zaawansowania choroby.
Opiekun medyczny to osoba, które zadaniem jest pomaganie swoim podopiecznym w zaspokajaniu ich potrzeb bio-psycho-społecznych. Asystuje personelowi medycznemu podczas wykonywania wszelkich zabiegów pielęgnacyjnych, podczas których pełni funkcję pomocniczą, a także wspiera osobę niesamodzielną i chorą. Podczas świadczenia podstawowych usług z zakresu opieki medycznej nad osobą chorą i niesamodzielną podejmuje ona kompleksową współpracę z zespołem terapeutycznym i opiekuńczym.
Opiekun medyczny jest zawodem zaufania publicznego. Z tego powodu niezbędne są w jego przypadku kompetencje społeczne i personalne. Powinien posiadać przede wszystkim dobre zdolności komunikacyjne, umiejętność prawy zespołowej oraz empatię potrzebną podczas kontaktu z drugą osobą. Opiekun medyczny wykonując swoje obowiązki wobec osoby chorej i niesamodzielnej ponosi pełną odpowiedzialność za swoje działania. Ma za zadanie przede wszystkim popularyzować w społeczeństwie zachowania prozdrowotne.
Do głównych zadań opiekuna medycznego zalicza się m.in.:
- rozpoznawanie problemów opiekuńczych osób chorych i niesamodzielnych,
- współpraca z pielęgniarką w zakresie realizowania planu opieki nad osobami chorymi i niesamodzielnymi,
- pomoc pielęgniarce podczas wykonywania zabiegów pielęgniarskich,
- wykonywanie zabiegów higienicznych u osób niesamodzielnych i chorych,
- nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich z osobami chorymi i niesamodzielnymi.
