W przypadku, gdy dziecko bądź któryś z domowników choruje, mamy prawo ubiegać się o tak zwany zasiłek opiekuńczy obejmujący wysokość 80% wynagrodzenia oraz zwolnienie lekarskie na określony czas obejmujący opiekę nad chorą osobą. Świadczenie pokrywane jest całkowicie ze świadczeń pieniężnych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Aby otrzymać należne wynagrodzenie konieczne jest uzyskanie zwolnienia lekarskiego, a także wypełnienie oświadczenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składanego na druku Z-15.
O zasiłek opiekuńczy mogą się ubiegać osoby, które będą sprawować opiekę nad chorą osobą zamieszkującą wspólnie z opiekunem pod jednym dachem. Zwolnienie chorobowe można uzyskać tylko w wypadku, gdy żadna inna osoba mieszkająca wspólnie z potencjalnym opiekunem oraz osobą chorą, nie ma możliwości sprawowania opieki na czas choroby. Wyjątkiem w tym wypadku jest sprawowanie opieki nad dziećmi do lat dwóch. W takim wypadku przysługuje zwolnienie lekarskie oraz wynagrodzenie, nawet jeśli w domu pozostaje druga osoba mogąca sprawować funkcję opiekuna.
Zasiłek opiekuńczy to kwota 80% podstawy wymiaru zasiłku, czyli średnie wynagrodzenie obejmujące pracę za przepracowane ostatnie 12 miesięcy. W ciągu roku każdej osobie mającej prawo do uzyskania zasiłku opiekuńczego, przysługuje prawo do wykorzystania łącznie, maksymalnie 60 takich dni na opiekę nad dzieckiem bądź innym członkiem rodziny. Uściślając jednak wyróżnia się w tym:
60 dni na opiekę nad zdrowym dzieckiem w wieku do 8 lat,
60 dni na opiekę nad chorym dzieckiem w wieku do 14 lat,
14 dni na opiekę nad pozostałymi członkami rodziny.
Opieka nad zdrowym dzieckiem może być sprawowana, jeśli:
żłobek, przedszkole bądź szkoła, do której uczęszcza dziecko zostało zamknięte nagle, nieplanowo,
właściwy inspektor sanitarny wydaje decyzję o izolacji dziecka z powodu podejrzenia, iż dziecko jest nosicielem choroby zakaźnej,
w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej pozostaje małżonek stale opiekujący się dzieckiem, co wynika z choroby bądź porodu.
Złożenie niezbędnych dokumentów do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odnośnie uzyskania zasiłku opiekuńczego może nastąpić teoretycznie w dowolnym momencie, przy czym należy pamiętać, że prawo do zasiłku ulega przedawnieniu po upływie 6 miesięcy, licząc od ostatniego dnia zwolnienia chorobowego z tytułu sprawowania opieki.
Aby otrzymać zasiłek opiekuńczy należy złożyć zwolnienie lekarskie – ZUS ZLA oraz wcześniej wspomniane oświadczenie, na druku Z-15, które pracownik dostarcza pracodawcy. Zasiłek opiekuńczy może być również wypłacany przez zakład pracy, który posiada odpowiednie uprawnienia bądź bezpośrednio przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Należy pamiętać o tym, iż zasiłek opiekuńczy wypłaca zakład pracy tylko w wypadku, jeśli zatrudnia pracowników w liczbie ponad 20 osób. Jeśli pracodawca sam przekazuje dokumenty do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, dodatkowo musi wypełnić i załączyć dokument Z-3. W innych przypadkach świadczenia wypłacane są bezpośrednio przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
