Świadczenie pielęgnacyjne stanowi świadczenie pieniężne, na które mogą liczyć osoby nie podejmujące zatrudnienia bądź rezygnujące z niego, na rzecz opieki nad poważnie niepełnosprawnym członkiem rodziny. Przysługuje ono w wypadku, gdy niepełnosprawność danego członka rodziny powstała przed 18tym rokiem życia bądź też w trakcie nauki w szkole/szkole wyższej, jednakże nie później niż do ukończenia 25-ego roku życia.
Komu przysługuje świadczenie pielęgnacyjne?
Zgodnie z ustawą o świadczenie pielęgnacyjne mogą się ubiegać:
matka/ojciec,
opiekun faktyczny osoby niepełnosprawnej,
osoba będąca rodziną zastępczą spokrewnioną – dziadkowie bądź rodzeństwo,
inne osoby, na których ciąży obowiązek alimentacyjny (zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego oraz opiekuńczego), wyłączając osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności.
W przypadku, gdy o świadczenie ubiegają się rolnicy, ich małżonkowie lub domownicy, świadczenia przysługują:
rolnikom, którzy zaprzestali prowadzenia gospodarstwa rolnego,
małżonkom rolników lub domownikom, którzy przestali prowadzić gospodarstwo rolne lub zaprzestali pracy w gospodarstwie rolnym.
Uprzednio wymienione przypadki, kiedy to można ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne są głównymi, wynikającymi z ustawy.
Wysokość świadczeń
W roku 2015 opiekunowie osób niepełnosprawnych mogli liczyć na świadczenie pielęgnacyjne w wysokości 1200zł miesięcznie. Od 1 stycznia 2016 roku będzie to kwota o 100zł większa, czyli równowartość minimalnego wynagrodzenia. Od 2017 roku wysokość świadczenia będzie waloryzowana, co oznacza, iż jej wartość będzie wzrastała o tyle, o ile wyższe będą minimalne krajowe wynagrodzenia.
Ów kwota miała być podwyższana stopniowo i systematycznie, jednakże protestującym w 2014 roku rodzicom udało się wywalczyć bieżącą kwotę zdecydowanie szybciej.
Świadczenia dla opiekunów niepełnosprawnych dorosłych
Nie poprawiła się niestety sytuacja osób będących opiekunami niepełnosprawnych dorosłych, którzy także walczyli o wyższe kwoty świadczenia pielęgnacyjnego. Postulaty, o które walczono podczas protestów nie zostały zrealizowane. Odwołanie się do Trybunału Konstytucyjnego przyniosło jednak pewien efekt, przynajmniej w teorii. Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodne z konstytucją uzależnianie wysokości świadczenia pielęgnacyjnego, od wieku, w którym powstała niepełnosprawność podopiecznego. Opiekunom osób dorosłych niepełnosprawnych póki co, udało się uzyskać dodatkowy zasiłek, którego wysokość jest jednak ponad dwukrotnie niższą, aniżeli obecne świadczenie pielęgnacyjne.
Odmiennie są także traktowani opiekunowie osób dorosłych niepełnosprawnych w tym samym wieku, w zależności od tego, kiedy doszło do powstania niepełnosprawności.
Poprzedni rząd zajął się przygotowaniem projektu ustawy, której przepisy miały odpowiadać wyrokowi, jaki orzekł Trybunał Konstytucyjny. Niestety do realizacji dotychczas nie doszło , a i ów projekt nie przeszedł bez echa głosów niezadowolonych opiekunów. W projekcie znalazły się bowiem zapisy dotyczące kryterium dochodowego dla osób ubiegających się o świadczenie pielęgnacyjne, które w chwili obecnej nie istnieje, jak i uzależnienie wysokości świadczenia od wieku podopiecznego, a nie wieku, w którym doszło do powstania niepełnosprawności.